Bình luận các án lệ tranh chấp về đất đai – Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của Thẩm phán (tập 1 và 2)

Bình luận các án lệ tranh chấp về đất đai – Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của Thẩm phán (tập 1 và 2)

Tập 1- Các án lệ về hợp đồng dân sự

Tác giả: Bùi Ai Giôn

Nhà xuất bản: Công An Nhân Dân

Ngày xuất bản: 8.2025

Số trang: 456

Khổ sách: 14,5*20,5cm

Giá bìa: 180.000 đ

Bình luận các án lệ tranh chấp về đất đai – Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của Thẩm phán

Tập 2- Các án lệ về thừa kế

Tác giả: Bùi Ai Giôn

Nhà xuất bản: Công An Nhân Dân

Ngày xuất bản: 8.2025

Số trang: 334

Khổ sách: 14,5*20,5cm

Giá bìa: 160.000 đ

Bình luận các Án lệ tranh chấp về đất đai – Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của Thẩm phán (Tập 1 & Tập 2)

Đất đai luôn là vấn đề nóng bỏng, gắn liền với nhiều tranh chấp phức tạp. Hợp đồng mua bán, tặng cho, đặt cọc hay tranh chấp thừa kế… không chỉ liên quan đến giá trị tài sản lớn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và tình cảm gia đình.

Bộ sách này mang đến cái nhìn toàn diện, sâu sắc từ chính Thẩm phán – người trực tiếp xét xử.

• Tập 1 tập trung vào các án lệ hợp đồng dân sự về đất đai (chuyển nhượng, tặng cho, trao đổi, đặt cọc).
• Tập 2 đi sâu vào những vụ án thừa kế đất đai, nơi “lý” và “tình” luôn đan xen, đầy thử thách trong việc dung hòa lợi ích.

Điểm khác biệt của sách là phân tích sâu bối cảnh, tình tiết, lập luận pháp lý và rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu. Nhờ vậy, độc giả không chỉ nắm chắc quy định pháp luật mà còn hiểu rõ cách vận dụng trong thực tiễn.

Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư, giảng viên, sinh viên luật, cũng như những ai quan tâm đến việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong tranh chấp đất đai.

LỜI MỞ ĐẦU (Tập 1)

Hệ thống pháp luật về đất đai và giải quyết các tranh chấp về hợp đồng tại Việt Nam đã và đang trong quá trình liên tục hoàn thiện, với những thay đổi đáng kể được ghi nhận qua các thời kỳ. Sự phát triển này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nghiên cứu, làm sáng tỏ các quy định pháp luật, đặc biệt là những điểm còn tồn tại với những cách hiểu khác nhau hoặc những khoảng trống pháp lý mà luật thành văn chưa kịp điều chỉnh. Trong bối cảnh đó, các án lệ càng khẳng định vai trò ngày càng quan trọng như một công cụ hữu hiệu để giải thích, bổ sung pháp luật, đảm bảo việc áp dụng pháp luật một cách thống nhất và công bằng trong thực tiễn xét xử. Do đó, việc nghiên cứu các án lệ đã trở thành một nhu cầu thiết thực của những người làm công tác pháp luật như Thẩm phán.

Tính cấp thiết của việc nghiên cứu án lệ trong lĩnh vực tranh chấp hợp đồng dân sự về đất đai không chỉ xuất phát từ sự phức tạp bởi các quy định pháp luật mà còn từ những biến động không ngừng của các yếu tố kinh tế – xã hội khác. Pháp luật dù bao quát các khía cạnh của đời sống xã hội, nhưng cũng khó có thể dự liệu hết mọi tình huống phát sinh. Vì vậy, vai trò của các Thẩm phán trong việc vận dụng các quy định pháp luật và các án lệ đã được công bố để giải quyết những vấn đề mới, những tình huống pháp lý chưa có tiền lệ cụ thể, ngày càng trở nên đặc biệt quan trọng và mang tính quyết định.

Cuốn sách “Bình luận các án lệ tranh chấp về đất đai – Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của Thẩm phán” được biên soạn nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết đó. Mục đích chính của cuốn sách này là phân tích các án lệ liên quan đến các loại hợp đồng dân sự phổ biến về đất đai như hợp đồng chuyển nhượng, hợp đồng tặng cho, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất và hợp đồng đặt cọc liên quan đến giao dịch đất đai. Qua đó, cuốn sách mong muốn làm sáng tỏ các vấn đề pháp lý còn nhiều vướng mắc, những cách hiểu và vận dụng pháp luật khác nhau trong thực tiễn xét xử. Đặc biệt, công trình này được thực hiện từ góc nhìn của Thẩm phán, là người trực tiếp tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp, nhằm chia sẻ những kinh nghiệm, phương pháp tiếp cận trong việc vận dụng án lệ. Đồng thời, cuốn sách này cũng hướng đến mục tiêu góp phần nâng cao chất lượng xét xử các vụ án dân sự về đất đai, đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả trong công tác xét xử.

Đối tượng nghiên cứu của cuốn sách là các án lệ đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao công bố, các quy định pháp luật liên quan khác, cũng như từ thực tiễn xét xử. Phạm vi nghiên cứu của cuốn sách tập trung chủ yếu vào 4 loại hợp đồng dân sự về đất đai trong số 72 án lệ đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao công bố, gồm: các án lệ về hợp đồng tặng cho, chuyển nhượng, trao đổi, đặt cọc liên quan đến quyền sử dụng đất. Phân tích được thực hiện dựa trên nền tảng pháp luật thực định và thực tiễn xét xử tại Tòa án các cấp. Cuốn sách này hướng đến các đồng nghiệp là những người làm công tác thực tiễn như: Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư, các nhà nghiên cứu… cũng như các cá nhân, tổ chức quan tâm đến lĩnh vực pháp luật đất đai và hợp đồng.

Cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc bình luận các án lệ một cách đơn thuần, mà nó còn phản ánh một quá trình phát triển của tư duy pháp lý và vai trò ngày càng tích cực của Tòa án trong việc tham gia vào quá trình định hình và phát triển hệ thống pháp luật. Việc một Thẩm phán với những trải nghiệm và trăn trở từ thực tiễn xét xử và dành các tâm huyết trong cuộc đời để biên soạn một công trình khoa học về án lệ cho thấy sự ý thức sâu sắc về tầm quan trọng và vai trò của mình. Đó không chỉ là vai trò của người áp dụng pháp luật một cách máy móc, mà còn là vai trò của người góp phần hoàn thiện và phát triển hệ thống pháp luật thông qua chính hoạt động xét xử và nghiên cứu khoa học của mình.

LỜI MỞ ĐẦU (Tập 2)

Sau sự đón nhận nồng nhiệt của quý độc giả đối với cuốn sách “Bình luận các Án lệ tranh chấp về đất đai (Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của Thẩm phán) – Tập 1: Các Án lệ về hợp đồng dân sự”, tác giả lấy làm vinh hạnh và có thêm động lực để tiếp tục cuộc hành trình pháp lý với Tập 2 của bộ sách, chủ đề: “Các Án lệ về thừa kế”.

Nếu ở Tập 1, chúng ta đã cùng nhau đi sâu vào những vấn đề cơ bản và phổ biến nhất của tranh chấp đất đai như hợp đồng tặng cho, chuyển nhượng, trao đổi, đặt cọc… thì ở Tập 2 này, tác giả muốn mời quý độc giả cùng khám phá mảng đề tài phức tạp hơn: Tranh chấp thừa kế liên quan đến đất đai. Đây là những tranh chấp mà đằng sau mỗi di sản không chỉ là câu chuyện về pháp lý, về giá trị tài sản, mà còn là những câu chuyện về tình cảm ruột thịt, là những mối quan hệ huyết thống có nguy cơ rạn nứt chỉ vì những bất đồng không thể hóa giải được.

Từ thực tiễn xét xử, tác giả nhận thấy rằng các tranh chấp về thừa kế di sản là đất đai luôn là một trong những vụ việc phức tạp, bởi nó đòi hỏi người Thẩm phán không chỉ vững vàng về chuyên môn, nắm chắc các quy định của Bộ luật Dân sự về thừa kế theo di chúc, thừa kế theo pháp luật, xác định di sản, phân chia di sản… mà còn phải có một sự thấu cảm sâu sắc để dung hòa giữa “lý” và “tình”. Làm thế nào để phân định tài sản một cách công bằng mà không làm tổn thương thêm những mối quan hệ vốn đã mong manh? Làm thế nào áp dụng án lệ hiệu quả nhưng vẫn linh hoạt để phù hợp với hoàn cảnh đặc biệt của từng vụ án? Đó là những câu hỏi lớn, những trăn trở mà Thẩm phán luôn phải đối mặt.

Với cuốn sách này, tác giả mong muốn chia sẻ những kinh nghiệm, những suy tư pháp lý được đúc kết qua nhiều năm nghiên cứu khoa học pháp lý và thực tiễn xét xử. Mỗi án lệ được bình luận không chỉ dừng lại ở việc tóm tắt nội dung hay trích dẫn quyết định của Tòa án, mà thay vào đó, tác giả sẽ phân tích sâu sắc bối cảnh, tình tiết cốt lõi của vụ án; bóc tách từng vấn đề pháp lý, làm sáng tỏ những vấn đề còn vướng mắc, những điểm mấu chốt dẫn đến quyết định của Hội đồng xét xử; đưa ra góc nhìn của Thẩm phán: Những lập luận, cân nhắc, những cơ sở để vận dụng pháp luật và án lệ trong quá trình giải quyết; mở rộng và liên hệ với các quy định pháp luật có liên quan, chỉ ra những điểm tương đồng, khác biệt và những bài học kinh nghiệm quý báu có thể rút ra.

Tác giả hy vọng rằng, cuốn sách “Bình luận các Án lệ tranh chấp về đất đai (Góc nhìn từ thực tiễn xét xử của thẩm phán) – Tập 2: Các án lệ về thừa kế” sẽ là một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích, người bạn đồng hành tin cậy cho các đồng nghiệp Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư, các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên luật và những người dân đang cần tìm hiểu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến sự cổ vũ của quý độc giả đã là nguồn động viên to lớn để tác giả hoàn thành cuốn sách này. Mặc dù đã hết sức cố gắng, nhưng chắc chắn cuốn sách không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp quý báu từ quý độc giả để cuốn sách hoàn thiện hơn.